Autor: Anupum Pant, Przekład polski: Tomasz Kowalik
We wspaniałej pracy pt. „Niekompetentny i nieświadomy (Unskilled and Unaware of it)” dwóch psychologów społecznych z Cornell University, Justin Kruger i David Dunning podzielili się niewiarygodnie zabawną historią McArthura Wheelera. Choć jest zabawna, historia ta w rzeczywistości doskonale ilustruje pewną bardzo ciekawą obserwację zaburzenia poznawczego (omówionego w dalszej części). Oto opowieść:
Historia McArthura Wheelera
Pewnego pięknego ranka w Pittsburgu (PA), w roku 1995, 44-letni mężczyzna, znany pod nazwiskiem McArthur Wheeler, postanowił obrabować bank. Ponieważ myślał, że wie bardzo dużo o pewnej szczególnej chemicznej właściwości soku z cytryny, postanowił wysmarować twarz tym sokiem, by tak dokonać napadu na bank.
Jest w tym pewna logika – skoro sok z cytryny może posłużyć do pisania niewidzialnych listów, które stają się widoczne dopiero po podgrzaniu w pobliżu źródła ciepła –pomyślał, że tak samo będzie z jego twarzą. Smarując sokiem z cytryny twarz, wierzył, że stanie się ona niewidoczna dla kamer ochrony zainstalowanych w banku. Nie tylko tak myślał, on był tego całkowicie pewny. Nawet sprawdził ten trik, robiąc sobie zdjęcie polaroidem. Nie wiadomo, czy film był wadliwy, czy aparat był zepsuty, ale uzyskał w ten sposób całkiem puste zdjęcie. Puste zdjęcie upewniło go absolutnie, że ta sztuczka zadziała. Inaczej przecież nie odważyłby się obrabować banku z twarzą posmarowaną sokiem z cytryny.
Tego dnia udał się obrabować nie jeden, ale dwa banki w Pittsburgu. Kilka godzin po wykonaniu tego planu policja dysponowala taśmami z kamer ochrony i podjęła decyzję o emisji tych nagrań w wiadomościach o 11-tej. Po godzinie zadzwonił jeden z widzów, który zidentyfikował McArthura na nagraniu, i podał policji jego nazwisko. McArthur został aresztowany jeszcze tego samego dnia. O ironio, kamery, o których wiedział, że nie uchwycą jego twarzy, doprowadziły go za kratki. W czasie rozmowy z policją nie chciał uwierzyć, że przyczyną jego porażki była niewiedza.
Efekt Dunninga-Krugera
O historii McArthura dowiedziało się dwóch psychologów: Dunning i Kruger. Zdecydowali, że należy to zjawisko zbadać głębiej. Psychologów zainteresowała szczególnie niezachwiana pewność siebie, w wyniku której Wheeler uwierzył, że ogłupi bankowe kamery sokiem z cytryny rozsmarowanym na twarzy. Miał pewność siebie, ale wyraźnie nie był dostatecznie kompetentny… Dlaczego był tak pewny sukcesu?
Badania ostatecznie dowiodły, że im mniej kompetentna jest dana osoba w kontekście określonego zadania, tym bardziej prawdopodobne, że będzie „nadymać” własną ocenę swojej kompetencji w kontekście tego zadania. Zjawisko to jest dziś znane jako efekt Dunninga-Krugera.
Jak słusznie stwierdził Karol Darwin.
Ignorancja częściej rodzi pewność siebie niż wiedza
Indyjscy uczestnicy programu Idol a efekt Dunninga-Krugera
Efekt ten można wyraźnie zaobserwować podczas przesłuchań różnych reality-show, jak choćby indyjska edycja programu Idol. Na casting zazwyczaj cisną się tłumy dobrych i złych śpiewaków. Kiepscy śpiewacy nie zauważają swojej niekompetencji i są szczerze rozczarowani, gdy zostają odrzuceni. Bardzo często próbują nawet głośno się wykłócać.
Gdy uważnie poobserwować ludzi, którzy nie są zbyt dobrzy w humorze i sarkazmie, często opowiadają oni słabe żarty i oczekują, że ludzie wokół nich będą wybuchać salwami śmiechu. Ale kiedy ludzie się nie śmieją, wyglądają na szczerze zszokowanych. Jest zdumiewające, że wyglądają na całkowicie nieświadomych, jak kiepscy są.
W każdym miejscu powszechną tendencją jest, że najmniej kompetentni ludzie mają najbardziej „nadęte” poczucie własnej kompetencji.
Ignorancja jest naprawdę niebezpieczna.
Źródło: awesci.com/the-astonishingly-funny-story-of-mr-mcarthur-wheeler/
